Esmâ'ül Hüsnâ Notları: El-Kuddûs

Tertemiz, pak ve kusursuz anlamlarına gelen ‘’kuds’’ kökünden türeyerek mübalağa ifade eden vezinle Kuddûs olmuştur. Buradaki temizlikten kastın manevi temizlik ve noksansızlık anlamına geldiği hususunda tefsirciler mutabıktır. Allah bütün kusurlardan, eksikliklerden, noksanlıklardan münezzehtir ve bütün güzel ve mükemmel vasıfları Kendisinde toplamıştır.

İnsanın hayali ve idrakı noksandır. Ayrıca insanın kalbinde masivadan çokça iz bulunur. Çoğu insanın kalbini dünya kaplamıştır. Kuddûs olan Allah'ı tanıyabilmemiz için nefsimizin de temizlenmiş olması gerekir. İnsanın, tasavvur mekanizması olan aklı ve kalbi dünya meşkalesiyle doludur. Kuddûs olan Allah her türlü tasavvurdan ve teşbihten münezzehtir. İnsanoğlunun mahdud idrakının teşbihlerinden münezzehtir.

Kul da maddi tutsaklıklardan ve kirlerden arındığı, nefsini temizlediği ve kalbinde İlahî Nûr için yer verdiği oranda El-Kuddûs’a yakınlaşır.

Allah’ın eksikliklerden arınmış olduğunu beyan eden tesbih ve takdis kelimeleri arasında El Halimî’ye göre şöyle bir fark vardır: Allah’ı tenzih ederken O’nun ne olduğunu kast ettiğimizde bu takdis; ne olmadığını kast ettiğimizde bu tesbihtir.

Hiçbir canlının O’nun makamına ulaşamaması, O’nu tam manasıyla idrak edememesi ve O’nu tam manasıyla takdis edememesi anlamına gelir.

El-Kuddûs olan Allah bizlere mukaddes olan her şeyi vermiştir. Can, kulluk, vatan, bayrak… Doğrudur bu kavramlar ve kurumlar insanlar arası sosyokültürel etkileşim sonucu ortaya çıkan mefhumlardır. Ancak, mukaddeslerin böyle meydana gelmesi, yani sebepler ve perdeler, bizi yanıltmamalıdır. Mukaddese kudsiyeti veren El-Kuddûs'tür. Sebepleri ve perdeleri de O yaratır ve O kuşatır.

Kaynakça;

Esmâ Notlarının kaynakçası için Bkz: Esmâ'ül Hüsnâ Notları: Giriş