“Allah -her şeyden müstağni olan- zengindir, siz ise -ihtiyaçtan kurtulamayan- fakirlersiniz” (Muhammed 47/38).
Resulullah (sav) şöyle dua ederdi: “Allahım! Hak mâbud sensin, senden başka tanrı yoktur. Ganiyy-i mutlak sensin, biz ise sana muhtacız, bize yağmur gönder...” (Ebû Dâvûd)
El-Ganî olan Allah, Zat, sıfat ve fiillerinde hiçbir şeye muhtaç değilken her şey her an O’na muhtaçtır. Allah maddi veya manevi olarak hiçbir şeye muhtaç olmayan yegane Zât’tır. Kulların yapabileceği iyilik ve kötülüklerin hiçbirisi O’na fayda veya zarar sağlamaz; kullar yapıp ettiklerini ancak kendilerine yapıp ederler ve bu süreçte de bilseler de bilmeseler de El-Ganî olan Allah’a muhtaçtırlar. Allah ise ihtiyaçtan münezzehtir.
Ganî-i mutlak olan yalnızca Allah’tır. Bir kul ne kadar mal mülk sahibi olsa, ne kadar sebepler dairesinde muhtaç değilmiş gibi görünse de Allah katında son derece fakir ve muhtaçtır. Alıp verdiği nefese dahi muhtaçtır; her bir nefesi de nefes alanı da nefes alabilme imkanını da yaratan Allah’tır; dolayısıyla kul her an Allah’ın kudreti ve zenginliği karşısında aciz ve fakirdir. Ayrıca kulun, dağlar kadar malı da olsa (hakikatte mülkün yegane sahibi El-Mâlikü’l-Mülk olduğu için) yine de El-Ganî olan Rabbinin huzurunda aciz, zelil ve fakirdir; velev ki bu durumun farkına varmamış olsa bile.
Mülk Allah’ındır çünkü o Mâlikü’l-Mülk’tür; mülkünde sonsuz tasarruf etme hakkına sahip olan O’dur çünkü O Kâdir ve Muktedir’dir; hiçbir şeye muhtaç olmayan, dilediğine mülkünden pay veren O’dur çünkü O El-Ganî’dir. Mülkün Sahibi Allah, mülkünde tasarruf eden Allah ve mülkünden dilediğine pay veren Allah’tır. Bu nedenle insan mal mülk peşinde rezil olmamalı, kolay yoldan para kazanmak uğruna harama sapmamalı ve malın ve mülkün Sahibi olan Allah’ın malı ve mülkü istediğine vereceğini fark etmelidir; bunu fark ederse kendisine mülkü verecek olanın yalnızca El-Ganî olduğunu fark ederek haddini bilir ve helal rızık için yalnızca O’ndan meded umar.
Kulun El-Ganî isminden hissesi: Hakk’a her zaman ihtiyacı olduğunu fark ederek mahcubiyet ve acziyet ile itaat ederek O’na yönelmesi, ihtiyaçlarını yalnızca ve en mükemmel şekilde El-Ganî olan Allah’ın giderebileceğini fark etmesidir. Kul, hiçbir şeye muhtaç olmayan Ganî-i Mutlak olan Allah’ın huzurunda fakir olduğunu fark ederek ihtiyaçlarını O’na arz etmeli, O’ndan ummalı ve O’ndan bulmalı; O’ndan başka kimsenin zengin olmadığını fark ederek hareket etmeli ve bazı kullara izafi zenginlikleri verenin de yalnızca O olduğu aklından çıkarılmamalıdır.
‘’Alan sensin, veren sensin, kılan sen.
Ne verdinse odur dahi nemiz var.
Hakîkat üzre anlayıp bilen sen.
Ne verdinse odur dahî nemiz var.’’
(Aziz Mahmûd Hüdâî)
Kaynakça;
Esmâ Notlarının kaynakçası için Bkz: Esmâ'ül Hüsnâ Notları: Giriş
Comentarios