Esmâ'ül Hüsnâ Notları: El-Alîyy

El-Aliyy, her hususta en üstün olan, yegane üstün olan, bütün mahlukatı hükmü altına alan ve kadri yüce olandır. Bu vasıf sadece O'na aittir. Yüce olan O'dur.

Allah’tan başka kendisi üstün ilan edenler firavunlardır, nemrutlardır. Ne firavunlar ne de nemrutlar ölmüştür. Her devirde Allah'ın uluhiyetine başkaldıran ve kendi yüceliğini ilan eden insanlar gelmişlerdir. Bunu kimi zaman firavun gibi kule yaparak, kimi zaman babil kulesi gibi yapılar yaparak, günümüzde de tesiri olduğu gibi kimi zaman da düşüncelerle yapmışlardır. Modern düşüncenin temelinde hümanizm vardır. Hümanizm, insanın tanrılaştırılıması, insanın ulu ve yegane kudret sahibi ilan edilmesidir. Bugün birey olarak modern insanın ve çoğul olarak milyonlarca insanın hakikati bulamamasının sebebi budur. Bu, en büyük zulümdür belki. Zulüm kelimesinin izahını yapmıştık. Zulüm, hakkın yerinden kaldırılmasıdır. Uluhiyet Allah'ın hakkı iken ubudiyet kulların hakkıdır. Kul, ubudiyetten vazgeçip uluhiyete göz diktiği gün, hakkı yerinden kaldırmaya çalışarak zulmetmiş oldu. Zalimliği ilk başta kendi nefsineydi. Hülâsa, devir değişir firavun micazı değişmez batılın insanında.

El-Aliyy olan Allah, kullarının düşüncesinin ötesindedir. Biz Allah’ı ne kadar azametiyle düşünsek yetersiz kalırız. El-Aliyy olan Allah’ın zatının ve sıfatlarının mahiyetini ne kadar keşfetmeye ve idrak etmeye çalışsak da aciz kalırız. El-Aliyy olan Allah’ı tanımak sürekli bir gayrettir. Bin yıl ömür olsa nihayete ermeyecek bir marifet serüvenidir. Bu durum bize Allah'ın uluhiyetini fark etmemiz için haddimizi bildiren bir durumdur. Ancak beraberinde çok güzel bir rahmet de getirir. Biz, O'na ibadet etmek ve O'nu bilmek için yaratıldık. Bu serüvenin, kelimenin tam anlamıyla, bitmeyen bir serüven olması, hakikati arayan ve Sevgili'ye gönül verenler için hasret dolu bir rahmettir. El-Aliyy, azametiyle hayrete düşürür. O’na duyulan hayretin sonu yoktur.

Kula düşen: Rabbinin uluhiyetinin farkına vararak haddi bilmek, O’nu aramanın ve O’nu bilmenin bir sınırının olmadığını bilmek ve devamlı olarak O’nu daha iyi bilmek için ömrünün sonuna kadar gayret göstermek.

Kaynakça; Esmâ Notlarının kaynakçası için Bkz: Esmâ'ül Hüsnâ Notları: Giriş