Esmâ'ül Hüsnâ Notları: Allah(cc)

Allah ismi Zât ismidir. Bütün Esmâ'yı kapsayan ve kendisinde toplayan yegane isimdir. Esmâ'nın tamamında Allah ismine benzer tek bir isim dahi yoktur. Bir önceki notlarda da değindiğimiz önemli hususları kısaca hatırlatalım. Esmâ'ül Hüsnâ, Tevhid dairesinde okunmadığı zaman çok yanlış bir okuma yapılmış olur. Allah'ın 99 ve hatta daha fazla ismi olması hiçbir zaman akıllarda ''ikilik'' ve ''çatışma'' gibi kavramları canlandırmamalıdır. Esmâ'yı her zaman ''Birlik'' ve ''uzlaşma'' gibi kavramlar çerçevesinde okumalıyız. Örneğin birbirine zıt gibi görünen Er-Rahmân ve El-Kahhâr gibi isimler Tevhid akidesince birdir.

Gazâlî şöyle der: ''...Bu ismin bu özelliği itibariyle Es-Sabûr, Eş-Şekûr, El-Cebbâr, El-Melîk gibi isimler Allah'a izafe edilerek: ‘’Bunlar Allah'ın isimleridir’’ denilmiştir de, Allah ismi Sabûr ve Şekûr’un isimlerindendir denmemiştir. Denemez de.’’ Gördüğümüz gibi hiçbir isim Allah'ı Allah ismi gibi anlatamaz ve hiçbir isim diğer Esmâ'yı Allah ismi gibi kendinde toplayamaz. Allah'ın isimleri ve sıfatlarının tecellileri dolayısıyla mahlukatta ve mevcudatta ortaya çıkan farklı haller uluhiyette birleşir. Yani evrende çatışma yoktur; uyum vardır. Kâdir-i Mutlak olan Allah'ın nizamında çatışma bulunmaz. Buna suyla örnek verebiliriz: 2 Hidrojen ve 1 Oksijenden meydana gelen suda hayat vardır. Halbuki bu elementlerden birisi yanıcı birisi yakıcıdır. Buna rağmen bu elementlerin arasındaki birlik ve uyum nizamı meydana getirmiş ve rahmet olmuştur. Rahmet olmuştur demişken şuna da değinelim: Allah'ın rahmeti gazabını geçmiştir; Esmâ'yı okurken de Allah'ın rahmetinin gazabını geçmiş olduğunu hesaba katarak okumalı ve okuduğumuz her isimde Rahmân ve Rahîm olan Allah'ı bulmalıyız.

Beş harften oluşan Allah isminin bir hikmeti de şudur: Baştaki ‘’Elif’’ çıkartılırsa ‘’Lillah’’ (Allah için) olur, birinci ‘’lam’’ çıkarılırsa ‘’Lehu’’ (O’nun için) olur, ikinci ‘’lam’’ çıkarılırsa ‘’Hû’’ (O) olur. Ve bu harflerin çıkarılması ismin anlamını değiştirmez. Harflerin çıkarılması ile oluşan isimler (Lillah, Lehû, Hû) Kur’an’da geçer. Bu nedenle diğer dillerdeki tanrı kavramları (god, yezdan, hüda, ilah...) Allah isminin yerini tutamaz sadece O'nu tanımlamakta yardımcı olabilir belki.

Kaynakça;

Esmâ Notlarının kaynakçası için Bkz: Esmâ'ül Hüsnâ Notları: Giriş