Cihân-ârâ cihân içredür ârâyı bilmezler
O mâhîler ki deryâ içredür deryâyı bilmezler
Hayâlî Bey
Cihanı süsleyen insanoğlu cihanın içindedir. Bu cihan onun emrine verilmiştir. Buna rağmen insan, cihanın süsü olan kendisini bilmez. Kendisinin de bir cihan olduğunu fark etmez. Hani Seyyid Nesimi'nin şöyle bir beyti vardı: ''Bende sığar iki cihan ben bu cihana sığmazam'' diye. İnsanın bir yüzü dünyaya bir yüzü ahirete bakar. Bedeni dünyaya, ruhu ahirete bakar diyebiliriz. Bu nedenle insan cihana sığmaz. Çünkü kendisi cihan içre cihandır. İnsanın cihandaki bu önemli konumuna rağmen kendisini bilmemesi denizlerde yüzen balıkların denizi bilmemesine benzer. Balık yüzer dolaşır, insan gezer dolaşır. İkisi de bihaberdir hem kendinden hem içinde bulunduğu yerden. İnsan, haberdar olmak ister. Kimim? Nereden geldim? Neredeyim? Nereye gidiyorum?.. sorularının muhatabı yalnızca insandır. Çünkü insandır dağların kaldıramayacağı manaya sahip çıkabilecek olan.
Comments